តើយើងអាចធ្វើអ្វីបានសំរាប់ប្រទេសយើងពេលនេះ?

ពត៌មានពីមាតុភូមិ

ខេមរជាតិ

ផលវិបាកនយោបាយនៃ

សំណង់ជលវារីអគ្គីសនីនៅសាយាបូរី

ប្រទេសលាវ

យើងលើកយកមកជូនខាងក្រោមនូវអត្ថបទមួយចុះផ្សាយក្នុងទំព័រសារពត៌មាន«ភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍»ថ្ងៃទី២៧មិថុនាស្តីអំពី សំណង់ជលវារីអគ្គីសនី(ប្រើដោយថាមពលទឹក)នៅសាយបូរីប្រទេសលាវទោះបីមានការជំទាស់ពីសំណាក់ប្រទេស យួននិងពីពួកមហាអំណាចបស្ចឹមប្រទេសក៏ដោយ។ គឺជាពត៌មានមួយដ៏សំខាន់បំផុតសំរាប់យើងទាំងអស់គ្នាដែល ជាខ្មែរ។

ក្នុងលក្ខណៈដែលថាលាវហ៊ានដើរកន្លងពុំនោះសោតធ្វើផ្គើននឹងការជំទាស់របស់យួននិងប្រទេសមហាអំណាច បញ្ជាក់ថា ហាណូយមិនមែនជាចៅហ្វាយដាច់ថ្លៃរបស់លាវតទៅទៀតឡើយ។ ដំណឹងនេះជាសញ្ញាមួយដែលបង្ហាញឲ្យយើងទាំងអស់គ្នាឃើញថាពិ ភពលោកយើងបច្ចុប្បន្ននេះជា«លោកពហុប៉ូល»។

ទន្ទឹមនឹងនេះ ទង្វើនេះក៏កំពុងតែអះអាងប្រាប់យើងដែរថាផ្ទាំងផែនការដ៏សំខាន់ទីមួយនៃ«កម្មវិធីនយោបាយបក្សកម្មុយ

នីស្តឥណ្ឌូចិន»កំពុងតែបាក់រលំ។សញ្ញាជាវិជ្ជមានទីមួយស្ថិតនៅត្រង់អវត្តមាននៃការប្រារពពិធីបុណ្យខួបឆ្នាំទី៨០នៃបក្ស​ កម្មុយនីស្តឥណ្ឌូចិននេះដែលបង្កើតឡើងពីថ្ងៃ ទី៣កុម្ភៈឆ្នាំ១៩៣០ នៅកូវលុន ភាគមួយនៃដំបន់ហុងកុងប្រទេសចិន។ តាមពិតខួបឆ្នាំទី៨០នៃបក្សកម្មុយនីស្តឥណ្ឌូចិននេះត្រូវធ្វើឡើងកាលពីថ្ងៃទី៣កុម្ភៈឆ្នាំ២០១០។ អវត្តមាននៃការប្រារពពិធីបុណ្យខួបនេះជាសញ្ញាមួយគួរឲ្យកត់សំគាល់រួចបាត់ទៅហើយ។ រហូតមកដល់ខែកុម្ភៈឆ្នាំ២០១១ទើបគេឃើញមានប្រារពពិធីបុណ្យខួបនេះ ។ ហើយមិនមែនចំថ្ងៃទី៣ទៀតផង។ ពិធីនេះធ្វើឡើងនៅហាណូយ កូនពិធីខួបតូចមួយ ធ្វើឡើងសោះតែខាន ដោយមានការចូលរួមពី «យុវជនមកពីលាវ យួននិងកម្ពុជា»។

លក្ខណៈដែលគួរឲ្យកត់សំគាល់មួយទៀតស្ថិតនៅត្រង់ប្រភេទ «ជ្រើសរើសជនអន្តោប្រវេសន៍» ដែលពួកបស្ចឹមប្រទេសមានទម្លាប់តែងធ្វើ ។ សាស្រ្តាចារ្យម្នាក់នៅស.រ.អា.បាននិយាយយ៉ាងច្បាស់ណាស់ថា កម្មវិធីសិក្សាធ្វើឡើងជាភាសាអង់គ្លេសនៅតតីយប្រទេសដែលគេឲ្យឈ្មោះថា«ប្រទេសកំពុងវិវត្តន៍ទៅរកការជឿនលឿន» អាចអនុញ្ញាតឲ្យពួកគេចំរាញ់យក«ខ្ទឹះដើម»យកមកឲ្យបន្តការសិក្សានៅសហរដ្ឋអាមេរីក ដោយផ្តល់ជាអាហារូបករណ៍ ព្រោះថាក្រោយពេលចប់ការសិក្សាទៅ ពួកនេះពិតជាក្រាញដើម្បី​បន្តរស់នៅប្រទេសអាមេរីកតទៅទៀតមិនខាន។  ចំណែកការផ្តល់ជាអាហារូបករណ៍ដល់និស្សិតពូកែៗនៃប្រទេសជឿនលឿនគឺជាការបង់ខាត  ត្បឹតក្រោយពេលការសិក្សាចប់ទៅ ពួកនេះនឹងវិលត្រឡប់ទៅកាន់ប្រទេសដើមរបស់ខ្លួនវិញ។ ដូចនេះ ពួកប្រទេសមហាអំណាចបញ្ជូនមនុស្សរបស់ខ្លួនមក «សំរឹតសំរាំង» ពួកនិស្សិតនៃប្រទេសដែលគេហៅថា«កំពុងវិវត្តន៍ទៅរកការជឿនលឿន»ទាំងនេះតាមចិត្ត ដោយទុកប្រទេសទាំងនេះឲ្យបន្តរស់នៅដោយរហេមរហាមក្នុងតតីយភាពនិងភាពក្រៀមស្ងួតរបស់ខ្លួនតទៅទៀត។ ព្រោះហេតុដូច្នេះហើយបានជាគេឃើញប្រជាពលរដ្ឋនៃប្រទេសក្រីក្រនៅតែបន្តរស់នៅក្នុងភាពក្រីក្រដដែល ទុកសម្បត្តិវត្ថុធាតុដើមនៃប្រទេសរបស់ខ្លួន មានតាំងពីអណ្តូងរែនិងសម្បតិ្តកសិកម្មជាដើម ឲ្យពពួកមហាអំណាចធ្វើអាជីវកម្មទាំងស្រុង ដោយមានការស៊ុំគ្រលុំពីពួកមន្រ្តីកាន់អំណាចដែលពុករលួយនិងអសីលធម៌។

នៅកម្ពុជា កូនខ្មែរកំពុងប្រយុទ្ធដើម្បីអភិវឌ្ឍន៍ចំណេះដឹងរបស់ខ្លួនដោយប្រកាន់យកជាភាសាជាតិជាភាសាយាន។ នៅតាមក្រសួងនានាគ្រប់ផ្នែករដ្ឋបាល តាំងពីទំនាក់ទំនងអន្តរក្រសួងឡើងទៅអក្សរនិងភាសាខ្មែរកំពុងវិវត្តន៍យ៉ាងទូលំទូលាយ។ គឺជាសន្ទុះមួយដែលសង្គមខ្មែរកំពុងបោះជំហានទៅមុខ។ សព្វថ្ងៃយើងអាចទំនាក់ទំនងគ្នាតាមអ៊ិនធែរនែតជាភាសាជាតិ ទោះបីមានការយឺតយ៉ាវយ៉ាងណាក្តី។ ពីមុនពិភពលោកមានប្រទេសមហាអំណាចចំនួន៧ តែបច្ចុប្បន្នពិភពលោកយើងជាពហុប៉ូលដែលមានប្រទេស២០ជាអ្នកបែងចែកអំណាចគ្នា។ ដូច្នេះពិភពលោកសព្វថ្ងៃមិនមែនគ្រប់គ្រងនិងក្តោបក្តាប់ដោយពួកបស្ចឹមប្រទេសតែឯងតទៅទៀតដូចមុនឡើយ។ បានសេចក្តីថា បើសិនជាយើងមានឆន្ទៈមោះមុតគ្រប់គ្រាន់ក្នុងការប្តូរផ្លាស់ប្រទេសយើងដាក់ទៅលើផ្លូវឯករាជ្យដោយយើងចេះឆក់យកឱកាសដែលប្រទេសមហាអំណាចកំ ពុងសំដែងមហិទ្ធិឫទ្ធិនិងកំពុងប្រឈមមុខប្រុងហែកហួរគ្នាដើម្បីរកប្រយោជន៍ជូនជាតិយើងផងនិងដើម្បីការរស់រានមាន ជីវិតនៃប្រជាជាតិយើងផង។

ឆន្ទៈមោះមុតនេះគឺសំដៅទៅលើការប្រមូលផ្តុំកម្លាំងជាតិ ។ ឯកភាពជាតិកើតមានឡើងជាបថមតាមរយៈការប្រមូលកម្លាំងជាតិទាំងមូលអភិវឌ្ឍន៍អក្សរសាស្រ្តនិងភាសាជាតិជាពិសេសគឺភាសាសរសេរ ក្នុងនោះមានការអភិវឌ្ឍន៍ប្រវត្តិ សាស្រ្តជាតិដោយកូនខ្មែរម្នាក់ៗហ៊ានងើបឡើងទាត់ចោលទំងន់ដ៏ធ្ងន់ហួសប្រមាណនៃសំណេរប្រវត្តិវិទូរបរទេសដែលប្រកាសអួតអាងខ្លួនឯងថាជាអ្នកដឹងរឿងខ្មែរនិងស្គាល់ខ្មែរជាងខ្មែរ ។ ត្បឹតអីប្រវត្តិសាស្រ្ត​មានតួនាទីសំខាន់បំផុតនៅក្នុងស្មារតីសង្គមជាតិទាំងមូល ពោលគឺនៅក្នុងផ្នត់គំនឹត នៅក្នុងទស្សនៈដែលជាប្រអប់សម្បជញ្ញៈយើងម្នាក់ៗនេះឯង។ យើងមិនបដិសេធថាគ្មានប្រវត្តិវិទូរបរទេសដែលមានឆន្ទៈត្រឹមត្រូវក្នុងការចងក្រងប្រវត្តិសាស្រ្តខ្មែរដោយពឹងផ្អែកទៅលើការស្រាវជ្រាវល្អឹតល្អន់នោះទេ។ ប្រវត្តិវិទូរបរទេសទាំងនេះភ្ជាប់កំរងប្រវត្តិសាស្រ្តខ្មែរទៅនឹងប្រវត្តិសាស្រ្តបរទេស និងម៉្យាងទៀតមិនឲ្យដំឡៃទៅលើទស្សនៈឬគំនិតនៃសម័យអាណានិគមឡើយ។

ក្នុងលក្ខណៈដែលថាប្រទេសលាវមិនមែនជាកូនអុកឬជាប្រទេសរណបរបស់ហាណូយតទៅទៀត វាជាប្រហោងមួយដ៏ធំដែលទម្លុះ «កម្មវិធីនយោបាយបក្សកម្មុយនីស្តឥណ្ឌូចិន» ដែលជាអាទិសព្វថ្ងៃរួញមកនៅត្រឹមតែជា «បក្សកម្មុយនីស្តវៀតណាម» ប៉ុណ្ណោះ ៕

Cambodia should steer clear of Laos’ dammed path

Monday, 27 June 2011 15:00 Steve Finch Phnom Penh Post

NEWS that Laos is set to move ahead with construction of the controversial Xayaburi Dam without further agreed consultation with the rest of the Mekong region threatens to destroy hydropower cooperation. But that doesn’t mean that Cambodia should follow a similarly irresponsible route that threatens environmental and socio-economic damage.

While Cambodia needs to raise electricity output as much as the rest of the countries in the Mekong region, indeed perhaps more so given its low level of rural electrification, to consider Vientiane’s abuse of the system as carte blanche to move ahead regardless with its own dams would be foolish.

Even if the likes of Vietnam, probably to be a major benefactor from the likes of the Lower Sesan 2 Dam in Cambodia, exert pressure on Phnom Penh to move ahead, the government needs to hold firm.

While the export of electricity to Vietnam will bring in revenues to the country, and particularly the likes of the Royal Group which is jointly developing the Lower Sesan 2 Dam, economically it is far from clear yet whether such projects make economic – let along environmental – sense.

The key question that researchers including the Mekong River Commission and International Rivers continue to point out is that these dams potentially threaten fish migratory patterns which would only harm stocks. With many rural Cambodians gaining valuable protein from these fish, the trade-off for much-needed electricity may not be a sensible one given that the country’s food security will be tested. It means food will have to come from other sources, most likely at greater cost.

So while Cambodia desperately needs to catch up with electricity demand that is growing at about 25 percent annually, the socio-economic trade-off in the form of the livelihoods of fishermen and food is not necessarily a valid one.

Cambodia should therefore try to do everything it can to keep the regional framework of hydropower consultation while sticking to strict environmental and socio-economic impact assessments domestically. To so would be to help protect the basis of a significant portion of socio-economic activity at home while hoping to minimize the fallout from other hydropower projects abroad.

Certainly most experts thus far say Cambodia has to think about more pressing issues such as electricity transmission once it is produced before developing a fully coherent dams policy. Rather than rush to follow ‘battery of Southeast Asia’ hydropower model it would be far more prudent to do the exact opposite of the Kingdom’s northern neighbour. In other words, Cambodia should learn from Laos’ mistakes when it comes to building dams, and unfortunately, Vientiane’s plan to move ahead with the Xayaburi Dam looks to be among its most ill-advised.

http://www.phnompenhpost.com/index.php/2011062750023/Business/cambodia-should-steer-clear-of-laos-dammed-path.html

New Hope for Village Jobs

យើងមានកិត្តិយសនាំយកមកជូននូវអត្ថបទមួយដែលបង្ហាញថា ទោះបីប្រព័ន្ឋសិក្សាធិការនៅប្រទេសខ្មែរមានការយឺតយ៉ាវនិងនៅ ក្នុងកំរឹតមួយមិនទាន់មានការជឿនលឿនដូចម្តេចម្តា បើប្រៀបធៀប
ទៅនឹងប្រទេសជិតខាងខ្លួនក៏ពិតមែន តែប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរក៏មានការខឹតខំ ប្រឹងប្រែងនិងមានស្មារតីទទួលខុសត្រូវចំពោះអនាគតរបស់ខ្លួនដែរ។ គាត់មានគំនឹតអភិវឌ្ឍន៍និងបណ្តុះបណ្តាលមុខរបរជំនាងនិងសិប្បកម្ម អាចអនុញ្ញាតឲ្យគ្រួសារដែលនៅជុំវិញគាត់រស់បានដោយសមរម្យ។

Weeds weave new hope for village jobs

Thursday, 23 June 2011 15:00

Ou Mom

Designer and factory boss Hak Vanna hard at work among some of his products made from water hyacinth, providing jobs for villagers. Photo by: SOVAN PHILONG

Circular mats like this are becoming more popular among Cambodian customers.

TWO years ago, Hak Vanna was a designer of liana and rattan furniture. Today he is the director of Handicraft Water Hyacinth Products of Cambodia, providing jobs for hundreds of villagers around his headquarters at Champoukheak village, Sangkat Prek Thmey, Khan Meanchey in Phnom Penh.

During his training with the Basket Organisation of Cambodia on working with liana and rattan in 2007, Hak Vanna had the opportunity to see handicrafts made from water hyacinth in Vietnam – a plant that often chokes up waterways in Cambodia and grows like a weed.

“When I saw handicrafts made from water hyacinth, I was surprised because there is water hyacinth everywhere in Cambodia and I thought this skill might get a lot of support. So I spent two weeks to learn a few skills in working with water hyacinth,” said Hak Vanna, aged 34.

“I couldn’t believe there would be the demand there is today. At first, I just made things for my friends as souvenirs, but the word spread after a few years.”

Foreigners were among the first customers but now more Cambodians are buying goods made from water hyacinth, such as furniture, he said.

In the workshop, about 10 workers are cutting wood and welding iron for furniture frames. Several female weavers are pulling out the water hyacinth canes and weaving them together on an enormous frame.

After weaving is finished, the stems is cleaned and dried before being stretched over wooden or bamboo frames to hold the furniture’s shape.

Hak Vanna has about 16 employees at his workshop, just enough to fulfill customers’orders, he reckons.

Many more – about 300 to 400 people who work at home – earn money by weaving hyacinth products for his firm, he said.

“At first, I ran the workshop in Siem Reap but because there were not many skilled weavers, I needed to spend a lot of money and time to each my staff,” he admitted.

“After that because I hadn’t learned about protecting the water hyacinth from mould, I paused my career for a while. But when I discovered how to protect it against mould, and increased my orders, I decided to reopen the factory at the end of 2009,” he said.

Sok Srey Touch, who has 10 years’ experience of weaving liana and rattan as well as other canes, is one of the villagers who works for Hak Vanna. “I can earn 8,000 riel per day for eight hours’ weaving at the workshop but I can earn more in my free time at home by making products there,” she said.

Villagers work for Hak Vanna at their homes in areas such as Champouskaek, Chher Teal, Prek Dong and Kampong Svay.

“We also provide the workers with the raw materials so they need to pay only for energy costs,” he explained.

And he hoped that more Cambodians would support Khmer products which also provide more jobs for local people.

Raffinerie de Pétrole

ពត៌មានពីមាតុភូមិ

ខេមរជាតិ

ទីបំផុតគំរោងសង់រោងចក្រចំរាញ់ប្រេងកាតកំពុងលេចចេញរូបរាងឡើង។ កាលណាយើងមាន រោងចក្រចំរាញ់ប្រេងកាត យើងមិនគ្រាន់តែមានប្រេងសំរាប់ចាក់យានយន្តប៉ុណ្ណោះទេ គឺយើង មានប្រេងសំរាប់ចាក់យន្តហោះ ព្រមទាំងកាកសំណល់សំរាប់ផលិតវត្ថុអំពីប្លាស្ទីកថែមទៀត។ មិនតែប៉ុណ្ណោះ យើងថែមទាំងមានអ្វីៗសំរាប់អភិវឌ្ឍន៍មណ្ឌលអគ្គីសនីទំនើបស្ទើរតែគ្រប់កន្លែង ទូទាំងកម្ពុជាទាំងមូល។ យើងអាចផលឹតខ្សែនាំភ្លើងពីដំបន់មួយទៅដំបន់មួយពាសពេញប្រទេស បានដោយងាយ។ ពេលនោះគ្មានអ្នកណាម្នាក់ហ៊ានយកលេសថាខ្មែរគ្មានខ្សែនាំភ្លើង ឬមួយគ្មាន មធ្យោបាយបង្ហូរភ្លើងទាំងប៉ុន្មានពីទំនប់ជលវារីសេសានទីពីរទៅកាន់យួនបានទៀតឡើយ!

រោងចក្រចំរាញ់ប្រេងកាតនេះអាចបញ្ចេញប្រេងឥន្ឋនៈនិងបណ្តាលឲ្យមានវត្ថុដែលផលឹតដោ យកាកប្រេងកាតបានថោកជាទីបំផុត ជាលក្ខណៈមួយអាចឲ្យយើងកាត់បន្ថយការនាំចូលបាន ដោយងាយ។ ដូច្នេះសំណង់នេះជាវិភាគទានមួយដ៏សំខាន់បំផុតសំរាប់អភិវឌ្ឍន៍មាតុភូមិយើង អាចអនុញ្ញាតឲ្យប្រទេសយើងងើបចេញផុតពីទាសភាពប្រៀបធៀបទៅនឹងប្រទេសដទៃទៀតនៅក្នុងដំបន់ តែមួយ។ ថ្ងៃណាមួយ យើងនឹងជីកជ្រលងបាតសមុទ្រនៅកំពង់ផែព្រះសីហនុ ក្រុងកំពង់សោម អនុញ្ញាតឲ្យនាវាសមុទ្រធុនធំមានការងាយស្រួលអាចចូលសំចតបាននៅកំពង់ផែសមុទ្ររបស់យើង ។

Nouvelles du Cambodge

Enfin un projet de raffinerie. Avec une raffinerie, nous pouvons non seulement avoir de l'essence pour les voitures, mais aussi du kérosène pour les avions et fabriquer des objets en plastique. Nous pouvons aussi avoir de quoi développer des centrales électriques thermiques un peu partout au Cambodge. Il y aura des lignes à haute tension partout au Cambodge. On ne peut plus prétexter le manque de lignes à haute tension pour exporter la presque totalité de l'électricité du barrage de Sesan II au Vietnam ! Cette raffinerie va rendre l'essence et les dérivées du pétrole meilleure marché et diminuer nos importations. C'est donc une grande contribution pour développer notre pays pour le rendre plus indépendant par rapport aux autres pays de notre région. Un jour nous creuserons un chenal pour permettre à des bateaux de grand tonnage d'accoster à Sihanoukville.

http://www.phnompenhpost.com/index.php/2011061649789/Business/petrol-authority-plans-refinery.html

Petrol authority plans refinery

Thursday, 16 June 2011 15:01 Phnom Penh Post

Soeun Say

CAMBODIAN National Petroleum Authority officials yesterday signed an agreement to conduct a feasibility study into an oil refinery in Kampot province.

Cambodian Petrochemical Company will conduct the feasibility study in a venture with China National Automation Control System Corporation, which could be followed with construction of a refinery under a Build Own Operate Transfer agreement, according to a press release.

At the signing ceremony, Deputy Prime Minister Sok An said a refinery was a positive sign towards developing the Kingdom’s oil and gas sectors.

“The planned oil refinery would be capable of producing 5 million tonnes of oil per year,” he said, adding construction could begin as soon as 2012 and cost US$600 million.

Cambodia’s current petroleum demand is more than 1 million tonnes a year, largely met with imports from Vietnam, Singapore, and Thailand, he said.

“When the plant comes online, it will not only meet the demand of local markets, but [Cambodia] will also be able to export to overseas markets,” he said.

The agreement was signed by CNPA Vice Chairman Ho Vichit and Cambodian Petrochemical Company representative Han Kheang at the Council of Ministers in Phnom Penh, and was witnessed by Sok An.

Han Kheang said the refinery will sit on about 80 hectares of land in Kampot province.

“We have already found the location for the refinery,” he said.

A completed refinery would boost the domestic economy, and could eventually provide 2,000 jobs, he said.

Several companies are actively exploring Cambodia’s offshore oil blocks, and Chevron is generally thought to be the closest to actually producing oil.

“It will boost tax income and increase the national budget when it starts production,” Han Kheang said.

“We strongly believe that the Cambodian government will motivate us to complete this successfully in order to develop our country faster.”

Cambodia formerly had an active oil refinery with production at 450,000 tonnes a year in Preah Sihanouk province between 1968 and 1971.

Join together to oust Hun Sen

Cambodians must join to oust Hun Sen

A. Gaffar Peang-Meth

 

Thirty-two years ago, more than 100,000 Vietnamese troops invaded Cambodia, smashed Pol Pot's Khmer Rouge guerrillas, took over Phnom Penh, installed a puppet regime in January 1979, and staffed the Hanoi-instituted Cambodian administrations with Vietnamese to oversee the puppet government's activities.

Several thousand Cambodian youths taken in 1954 by the Viet Minh for education, indoctrination and training in Vietnam -- by 1979 in their forties and fifties and fully acculturated in Vietnam -- were brought back to Cambodia.
The puppet government leaders and their Vietnamese masters allowed Vietnamese citizens unrestricted access to live in Cambodia in support of Hanoi's long-term economic and expansionist goals. The immigrants, like the Hanoi-backed Cambodian regime, were illegally installed in Cambodia.
These illegals were integrated into different aspects of Khmer society. There are Vietnamese who speak Khmer and act Cambodian, and many Cambodians who speak and enjoy Vietnamese ways, as this helps get them closer to privileges. An officer of Premier Hun Sen's army told me it's no longer easy to tell who is Vietnamese and who is Cambodian.
Nationally conscious Cambodians hate what has happened in the country, acknowledging their fear that Cambodia and the Khmer race may be subsumed by the country's eastern neighbor. As Cambodian anger mounts, Vietnamese who migrated and have lived in Cambodia since France ruled Indochina, who have families who have lived all their lives in Cambodia, also are threatened by the new arrivals. The "old" Vietnamese know no other place but Cambodia; the "new" Vietnamese are exploiters of Cambodia's resources.
Cambodians called on the Vietnamese to leave Cambodia and for Premier Hun Sen to step down. But the Cambodian-ized Vietnamese are not going anywhere, nor is Hun Sen, elected again and again.
Some Cambodians call for the "reactivation" of the 1991 Paris Peace Accord to restore individual rights, freedom and democracy in Cambodia, and protect her independence, sovereignty and territorial integrity.
The international community's $3 billion U.N.-managed peace initiative never required the Khmer Rouge and the Vietnamese-propped Heng Samrin/Hun Sen factions to disarm, nor created a politically neutral environment essential for the accords to work. The naïve nationalist KPNLF/KPNLAF and royalist FUNCINPEC/ANS were happy to empty their pockets, in the name of "national reconciliation," with hungry alligators to get closer to the seat of power.
Recall the wide-eyed international community, which thought it could make Cambodia a "success" story, leaving town after the first U.N.-organized elections in 1993.
Today, in the midst of economic crises and world political upheavals, which government would step in to implement the accords?
Hun Sen is now a recipient of so-called Chinese "aid without strings attached" -- no strings so long as Hun Sen agrees to a "one China" policy, deports the Uighurs seeking political asylum and allows unfettered Chinese investment in Cambodia. He and his ruling party can do what they please with the land and national wealth, and thumb their noses at Western financial donors and the U.N.
Frustrated, some bloggers have chided me for not providing a "solution." Actually, they wanted an ABC manual to bring Hun Sen down; ideas and thoughts seem too complicated. Yet, in my column last week, "Stop giving Hun Sen power to rule," I suggested what to do, and not do -- to converge the different efforts by individuals and groups, to disintegrate a dictatorship. A reader emailed to tell me not to "bark" too much and return to Cambodia "to fight" and he will join me. Oh dear.
Last month, an email from a friend from a different continent referenced the necessity to create a "critical mass" in Cambodia to bring a long-lasting change and led me to write on the subject.
Last week, an old Cambodian friend emailed from Phnom Penh to urge continued "fighting" on two main fronts: education and economy. "At least 80 percent of the population (of 14 million) must have at least 10 years of schooling; at least 40 percent of the population must be college graduates, and at least 10 percent must have Ph.D. degrees, ... and the GDP per capita must be at least $10,000," he wrote. Ah, the man of my dreams, I said to myself as I scratched my head. When will we reach that level of education and economic development?
Unless we do, Cambodians have every reason to worry about the disappearance of Cambodia and the Khmer race.
Only last week I quoted statistics by the U.N. Children's Fund that recorded Cambodia's net secondary school enrollment for 2005-2006 at 36 percent for males and 32 percent for females. My questions were: Out of these enrollees, how many actually attend school (which is open only a few hours per day), how many actually graduate from secondary school, how many go on to high school, etc.
So my friend's email made me want to cry to heaven for help. And when I think of the finding that nearly 40 percent of the Cambodian people live under the poverty line of $2 a day -- many live on 50 cents a day -- the suggested $10,000 GDP per capita makes me look for my spiritual balance.
Yet I cannot accept despair. And so I keep on writing and hoping more readers will not remain complacent and will join with others to do something, do many things, which will converge to create a tipping point to cause Hun Sen's government to disintegrate.
A. Gaffar Peang-Meth, Ph.D., is retired from the University of Guam. Write him at peangmeth@yahoo.com.

លុយ​បាន​មក​ពី​ការ​លក់​សំបុត្រ​ចូល​ទស្សនា​អង្គរវត្ត

លុយ​បាន​មក​ពី​ការ​លក់​សំបុត្រ​ចូល​ទស្សនា​អង្គរវត្ត​មិន​ចូល​ថវិកា​រដ្ឋ

ដោយ តាំង សារ៉ាដា

2011-06-06

ពល​រដ្ឋ​ខ្មែរ​សឹង​ពេញ​នគរ​រហូត​មក​ទល់​ពេល​នេះ​គ្មាន​នរណា​ដឹង​ច្បាស់​ទេ​ថា តើ​លុយ​លក់​សំបុត្រ​ចូល​ទស្សនា​ប្រាសាទ​អង្គរវត្ត​ក្នុង​មួយ​ឆ្នាំ​ៗ បាន​ចំនួន​ប៉ុន្មាន​នោះ​ទេ។

RFA/Thai Sothea

ប្រាសាទ​អង្គរ​វត្ត​ថត​នៅ​ឆ្នាំ​២០០២។

ការ​សិក្សា​ស្រាវ​ជ្រាវ​មួយ​ចំនួន​ដែល​វិទ្យុ​អាស៊ី​សេរី​ទទួល​បាន បង្ហាញ​ថា ថវិកា​រាប់​សិប​លាន​ដុល្លារ​សហ​រដ្ឋ​អាមេរិក ដែល​ក្រុមហ៊ុន​សណ្ឋាគារ​សុខា​របស់​លោក​ឧកញ៉ា សុខ គង់ ប្រមូល​បាន​ពី​ការ​លក់​សំបុត្រ​ចូល​ទស្សនា​ប្រាសាទ​អង្គរ​ក្នុង ១​ឆ្នាំ​ៗ មិន​បាន​លាត​ត្រដាង​ឲ្យ​មាន​តម្លាភាព​ដល់​សាធារណៈជន ឬ មិន​បាន​ឃើញ​ចុះ​ក្នុង​បញ្ជី​គណនេយ្យ​ថវិកា​របស់​ជាតិ​នោះ​ឡើយ។
នៅ​ថ្ងៃ​ទី​២៤ ខែ​កក្កដា ឆ្នាំ​២០០០ រដ្ឋាភិបាល​បាន​បញ្ជាក់​ថា ក្រសួង​ទេសចរណ៍​បាន​ប្រគល់​សិទ្ធិ​ក្នុង​ការ​លក់​សំបុត្រ​ចូល​មើល​ប្រាសាទ​អង្គរ​ទៅ​ឲ្យ​អាជ្ញាធរ​អប្សរា។ ប៉ុន្តែ​អាជ្ញាធរ​អប្សរា​សម្រេច​ប្រគល់​សិទ្ធិ​ប្រមូល​ប្រាក់​ពី​ការ​លក់​សំបុត្រ​នេះ ទៅ​ឲ្យ​ក្រុមហ៊ុន​សណ្ឋាគារ​សុខា របស់​លោក​ឧកញ៉ា សុខ គង់ ជា​អ្នក​ប្រមូល​លុយ​ជំនួស។
លិខិត​របស់​រដ្ឋាភិបាល​ចុះ​កាល​បរិច្ឆេទ​ថ្ងៃ​ទី​៣ ខែ​មិនា ឆ្នាំ​២០០៨ បង្ហាញ​ថា ក្រុម​ហ៊ុន​សណ្ឋាគារ​សុខា របស់​លោក​ឧកញ៉ា សុខ គង់ កាល​ពី​ឆ្នាំ​២០០៧ រក​ចំណូល​បាន​ពី​ការ​លក់​សំបុត្រ​នោះ​ជាង ២៩​លាន​ដុល្លារ ហើយ​បង់​ទៅ​ឲ្យ​រដ្ឋាភិបាល​ជាង ២២​លាន​ដុល្លារ ចែក​ទៅ​ឲ្យ​ខាង​អភិរក្ស​អង្គ​ជិត ៥​លាន​ដុល្លារ ហើយ​ក្រុម​ហ៊ុន​នេះ​យក​ជាង ៥​លាន​ដុល្លារ ខណៈ​អាជ្ញាធរ​អប្សរា​រាយ​ការណ៍​ថា ក្នុង​ចំណោម​ភ្ញៀវ​ទេសចរណ៍​អន្តរ​ជាតិ​ជាង ២​លាន​នាក់ មាន​តែ​ចំនួន ៥០% ប៉ុណ្ណោះ​ដែល​ទៅ​មើល​ប្រាសាទ​អង្គរ។ ទោះបី​ជា​យ៉ាង​ណា​ក៏​ដោយ លោក សុន ឆ័យ តំណាង​រាស្ត្រ​គណ​បក្ស​សម​រង្សី​បដិសេធន៍​ថា តួ​លេខ​ដែល​រដ្ឋាភិបាល​បាន​បង្ហាញ​នោះ​ជា​តួ​លេខ​មិន​ពិត​ប្រាកដ។ លោក​ថ្លែង​ថា តាម​រយៈ​ការ​ស្រាវ​ជ្រាវ​របស់​លោក​បាន​ឲ្យ​ដឹង​ថា យ៉ាង​ហោច​ណាស់ មាន​ភ្ញៀវ​ទេសចរណ៍​ចំនួន ៨០% មក​ទស្សនា​ប្រាសាទ​អង្គរ​នា​ឆ្នាំ​នោះ ហើយ​ចំនួន​ភ្ញៀវ​ទេសចរណ៍​ដែល​មក​ទស្សនា​នៅ​កម្ពុជា​មាន​ចំនួន​កើន​ឡើង​ជា​លំដាប់​ដូច្នេះ​ចំនួន​នៃ​ប្រាក់​ចំណូល​ពី​ការ​លក់​សំបុត្រ​ចូល​ទស្សនា​អង្គរវត្ត ក៏​មាន​ការ​កើន​ឡើង​នោះ​ដែរ។
តម្លៃ​សំបុត្រ​ដែល​ចូល​ទស្សនា​ប្រាសាទ​អង្គរ​មាន​បី​ប្រភេទ គឺ​ពី​២០​ដុល្លារ ៤០​ដុល្លារ និង​៦០​ដុល្លារ។ សំបុត្រ​តម្លៃ ២០​ដុល្លារ សម្រាប់​ភ្ញៀវ​ដែល​ចូល​មើល​រយៈ​ពេល​មួយ​ថ្ងៃ ហើយ ៤០​ដុល្លារ​សម្រាប់​ភ្ញៀវ​ដែល​ចង់​ចូល​ទស្សនា​រយៈ​ពេល ៣​ថ្ងៃ រី​ឯ​តម្លៃ ៦០​ដុល្លារ សម្រាប់​ភ្ញៀវ​ដែល​ចង់​ទស្សនា​រយៈ​ពេល ១​អាទិត្យ។
លោក សុន ឆ័យ មាន​ប្រសាសន៍​ថា ភ្ញៀវ​ទេសចរ​សឹង ៧០%​ទិញ​សំបុត្រ​ចូល​ទស្សនា​ប្រាសាទ​អង្គរវត្ត​ក្នុង​តម្លៃ ៤០​ដុល្លារ ដល់​៦០​ដុល្លារ សម្រាប់​រយៈ​ពេល​បួន​ថ្ងៃ​ដល់ ១​អាទិត្យ។ លោក​ថ្លែង​ថា​ភ្ញៀវ​ទេសចរ​ភាគ​តិច​ណាស់​ដែល​ទិញ​សំបុត្រ​ក្នុង​តម្លៃ ២០​ដុល្លារ​នោះ។
លោក​ឧកញ៉ា សុខ គង់ ប្រធាន​ក្រុម​ហ៊ុន​សណ្ឋាគារ​សុខា ដែល​ជា​អ្នក​ប្រមូល​លុយ​ពី​ការ​លក់​សំបុត្រ​ចូល​ទស្សនា​ប្រាសាទ​អង្គរវត្ត​នៅ​មិន​ទាន់​អាច​ផ្ដល់​សេចក្ដី​អត្ថាធិប្បាយ​បាន​ទេ​ទាក់​ទិន​ទៅ​ខ្ទង់​ចំណូល​ពី​ការ​លក់​សំបុត្រ​នោះ។
លោក សុខ គង់ មាន​ក្រុម​ហ៊ុន​ធំៗ មួយ​ចំនួន​នៅ​កម្ពុជា ដូច​ជា​ក្រុម​ហ៊ុន​លក់​ប្រេង​សាំង​សូគីម៉ិច ក្រុម​ហ៊ុន​សណ្ឋាគារ​សុខា ក្រុម​ហ៊ុន​កាត់​ដេរ​សំលៀក​បំពាក់​គង់​ហុង ក្រុម​ហ៊ុន​សុខា​អភិវឌ្ឍន៍​តំបន់​រមណីយដ្ឋាន​ភ្នំ​បូកគោ និង​ក្រុម​ហ៊ុន​លក់​សំបុត្រ​ចូល​ទស្សនា​ប្រាសាទ​អង្គរ​ជា​ដើម។ ក្រុម​ហ៊ុន​លក់​ប្រេង​សាំង​សូគីម៉ិច ក៏​ជា​ក្រុម​ហ៊ុន​លក់​ប្រេង​ឥន្ធនៈ​ដល់​យាន​យន្ត​របស់​រដ្ឋ​ផង​ដែរ។
ក្រុម​អ្នក​ឃ្លាំ​មើល​បាន​ឲ្យ​ដឹង​ថា ក្រុម​ហ៊ុន​របស់​លោក​ឧកញ៉ា សុខ គង់ បាន​ផ្ដល់​សំណូក​យ៉ាង​ច្រើន​ដល់​មន្ត្រី​រដ្ឋាភិបាល​សម្រាប់​ការ​គ្រប់​គ្រង​ផ្ដាច់​មុខ​ក្នុង​កិច្ច​ការ​ជំនួញ និង​ដើម្បី​ការ​ពារ​ផល​ប្រយោជន៍​របស់​លោក។ ប៉ុន្តែ​នៅ​ក្នុង​បទ​សម្ភាសន៍​ពិសេស​រវាង​លោក​ឧកញ៉ា សុខ គង់ និង​អ្នក​យក​ព័ត៌មាន​របស់​កាសែត The Cambodia Daily កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី​៣១ ខែ​មករា ឆ្នាំ​២០០៨ លោក សុខ គង់ បាន​បញ្ជាក់​ថា ក្រុម​ហ៊ុន​របស់​លោក​មិន​ចេះ​ផ្ដល់​សំណូក​ដល់​រដ្ឋាភិបាល​នោះ​ឡើយ តែ​ផ្ទុយ​ទៅ​វិញ លោក​បាន​ផ្គត់ផ្គង់​យ៉ាង​ច្រើន​ដល់​សាលា​រៀន មន្ទីរ​ពេទ្យ កាកបាទ​ក្រហម និង​ព្រម​ទាំង​បង់​ពន្ធ​ចូល​រដ្ឋ​យ៉ាង​ទៀង​ទាត់ ហើយ​ថា​ក្រុម​ហ៊ុន​របស់​លោក​បាន​ធ្វើ​សវនកម្ម​យ៉ាង​មាន​តម្លាភាព។
ទាក់​ទិន​ទៅ​នឹង​ប្រាក់​ចំណូល​ពី​ការ​លក់​សំបុត្រ​ចូល​ប្រាសាទ​អង្គរ​នេះ​ដែរ ក្រុម​មន្ត្រី​រដ្ឋាភិបាល​និយាយ​ថា កាល​ពី​ទសវត្ស​ឆ្នាំ​១៩៩០ ក្រសួង​ទេសចរណ៍ និង​ក្រសួង​វប្បធម៌ ជា​អ្នក​លក់​សំបុត្រ​ចូល​ទស្សនា​ប្រាសាទ​អង្គរ​វត្ត ហើយ​ចំណូល​ដែល​បាន​ពី​ការ​លក់​សំបុត្រ​នេះ មាន​ចំនួន​តិច​តួច​បំផុត បើ​ប្រៀបធៀប​ទៅ​នឹង​ការ​គ្រប់​គ្រង​លក់​សំបុត្រ​របស់​ក្រុម​ហ៊ុន​ឯក​ជន។
អគ្គ​នាយក​អាជ្ញាធរ​អប្សរា លោក ប៊ុន ណារិទ្ធិ មាន​ប្រសាសន៍​ថា កិច្ច​សន្យា​រវាង​ក្រុម​ហ៊ុន​សណ្ឋាគារ​សុខា និង រដ្ឋាភិបាល ធ្វើ​ឡើង​ប្រកប​ដោយ​តម្លាភាព​បំផុត រួម​ទាំង​មាន​ការ​ត្រួត​ពិនិត្យ​ពី​អន្តរ​ជាតិ​ផង​ដែរ។ លោក ប៊ុន ណារិទ្ធិ បាន​ពន្យល់​អំពី​ការ​បែង​ចែក​ថវិកា​ពី​លក់​សំបុត្រ​ចូល​ទស្សនា​ប្រាសាទ​អង្គ​ថា ប្រាក់​ចំណូល​ទាំង​នោះ​ត្រូវ​បញ្ចូល​ផ្ទាល់​ចូល​ទៅ​ក្រសួង​សេដ្ឋកិច្ច និង​ហិរញ្ញវត្ថុ ហើយ​ក្រសួង​នេះ​ជា​អ្នក​ចាត់​ចែង​បន្ត។
របាយ​ការណ៍​របស់​ក្រសួង​ទេសចរណ៍​កាល​ពី​ឆ្នាំ​២០១០ បង្ហាញ​ថា​ភ្ញៀវ​ទេសចរ​អន្តរ​ជាតិ​ដែល​មក​ទស្សនា​ប្រទេស​កម្ពុជា​មាន​ចំនួន ២​លាន ៥​សែន​នាក់ ប៉ុន្តែ​គេ​នៅ​មិន​ទាន់​ឃើញ​មាន​របាយ​ការណ៍​ចំណូល​ប៉ុន្មាន​នោះ​នៅ​ឡើយ​ទេ។ ហើយ​នៅ​រយៈ​ពេល​បួន​ខែ​ដំបូង​ក្នុង​ឆ្នាំ​២០១១ នេះ មាន​ចំនួន ១​លាន ១​ម៉ឺន​នាក់។
រដ្ឋ​មន្ត្រី​ក្រសួង​ទេសចរណ៍ លោក ថោង ខុន មាន​ប្រសាសន៍​ថា នៅ​ចុង​ឆ្នាំ​២០១១ ខាង​មុខ ចំនួន​ភ្ញៀវ​ទេសចរ​មក​កម្ពុជា​អាច​កើន​ឡើង​ដល់​ទៅ ២​លាន ៨​សែន​នាក់។ លោក​មាន​ប្រសាសន៍​ថា ទាក់​ទង​នៅ​នឹង​ចំណូល​ដែល​បាន​ពី​ការ​លក់​សំបុត្រ​ចូល​ទស្សនា​ប្រាសាទ​អង្គរវត្ត​នោះ ក្រសួង​របស់​លោក​ទទួល​បាន ១៥% សម្រាប់​ចំណាយ​ខាង​ការ​ផ្សព្វ​ផ្សាយ​វិស័យ​ទេសចរណ៍។
ជុំវិញ​ប្រាក់​ចំណូល​ដែល​បាន​ពី​ការ​លក់​សំបុត្រ​ចូល​ទស្សនា​ប្រាសាទ​អង្គរ​នេះ​ដែរ គេ​នៅ​មិន​ទាន់​ឃើញ​ក្រសួង​សេដ្ឋកិច្ច និង​ហិរញ្ញវត្ថុ​របស់​កម្ពុជា​ដាក់​បង្ហាញ​ជា​សាធារណៈ​នៃ​ចំនួន​ថវិកា​ពិត​ប្រាកដ​នៅ​ឡើយ​ទេ។
ប្រធាន​សមាគម​ជាតិ​សហគ្រាស​ទេសចរណ៍​លោក មឿង សុន បាន​ផ្ដល់​អនុសាសន៍​ថា ដើម្បី​លក់​សំបុត្រ​នេះ​ឲ្យ​មាន​តម្លាភាព​រវាង​ក្រុម​ហ៊ុន និង​រដ្ឋាភិបាល​ថែម​ទៀត គេ​គួរ​មាន​ម៉ាស៊ីន​មួយ​ដែល​អាច​ថត​រូប​អ្នក​ទិញ​សំបុត្រ ហើយ​ចេញ​សំបុត្រ និង​វិក្កយបត្រ​នោះ​ឲ្យ​ភ្ញៀវ​ទៅ​តាម​កម្មវិធី​ដែល​មាន​បញ្ចូល​តាម​ប្រព័ន្ធ​កុំព្យូទ័រ អំពី​តម្លៃ​សំបុត្រ​ពី​២០​ដុល្លារ ដល់​៦០​ដុល្លារ​នោះ។ លោក​ថ្លែង​ថា បន្ទាប់​មក​គេ​ភ្ជាប់​ប្រព័ន្ធ​ម៉ាស៊ីន​នោះ​ទៅ​ក្រសួង​ហិរញ្ញវត្ថុ​ដោយ​ផ្ទាល់​តែ​ម្ដង។
ទោះបី​ជា​យ៉ាង​ណា​ក៏​ដោយ​លោក ជៀម យាប តំណាង​រាស្ត្រ​ពី​គណ​បក្ស​ប្រជា​ជន និង​ជា​ប្រធាន​គណៈកម្មការ​សេដ្ឋកិច្ច​ហិរញ្ញវត្ថុ ធនាគារ និង​សវនកម្ម បាន​អះអាង​ថា រដ្ឋាភិបាល​បាន​គ្រប់គ្រង​ថវិកា​ពី​ចំណូល​លក់​សំបុត្រ​ចូល​ទស្សនា​ប្រាសាទ​អង្គរ​នោះ​បាន​យ៉ាង​ត្រឹម​ត្រូវ ហើយ​ថា​មាន​ការ​បែង​ចែក​ថវិកា​ទាំង​នោះ ទៅ​ឲ្យ​ស្ថាប័ន​រដ្ឋ​មួយ​ចំនួន​ដើម្បី​ដំណើរ​ការ​ការ​ងារ​របស់​គេ។
លោក ជៀម យាប មាន​ប្រសាសន៍​បន្ត​ថា ដោយ​សារ​រដ្ឋាភិបាល​បាន​អនុញ្ញាត​ឲ្យ​ក្រុម​ហ៊ុន​ឯក​ជន​ធ្វើ​ការ​ដេញ​ថ្លៃ​លក់​សំបុត្រ​នេះ​ហើយ ទើប​រដ្ឋ​អាច​រក​ចំណូល​ចូល​ថវិកា​ជាតិ​បាន​ខ្លះ។
ជុំវិញ​បញ្ហា​ខាង​ផ្នែក​ទេសចរណ៍​នៅ​កម្ពុជា​នេះ​ដែរ លោក ហូ វាន់ឌី សហ​ប្រធាន​ក្រុម​ការ​ងារ​ទេសចរណ៍​កម្ពុជា​បាន​ផ្ដល់​អនុសាសន៍​ថា កម្ពុជា​គួរ​បង្កើន​តម្លាភាព​ខាង​ការ​ប្រកួត​ប្រជែង​សេវា​កម្ម​ទេសចរណ៍ និង​បង្កើន​ជើង​ហោះ​ហើរ​ពី​បរទេស​ឲ្យ​បាន​ច្រើន​ថែម​ទៀត។
ក្រុម​អ្នក​វិភាគ​ខ្លះ​និយាយ​ថា ដើម្បី​ឲ្យ​សេវា​កម្ម​ទេសចរណ៍​នៅ​កម្ពុជា មាន​ស្តង់ដារ​ខ្ពស់​ដូច​បណ្ដា​ប្រទេស​ជឿន​លឿន​ក្នុង​ពិភព​លោក​នោះ រដ្ឋាភិបាល​បញ្ចូល​តម្លៃ​សំបុត្រ​ចូល​ទស្សនា​អង្គរ​នេះ​ទៅ​ក្នុង​តម្លៃ​ពន្ធ​សំបុត្រ​យន្ត​ហោះ ខណៈ​ភ្ញៀវ​ទេសចរ​អន្តរ​ជាតិ​ប្រមាណ​ជាង ៨០% មក​ដល់​កម្ពុជា​តាម​ជើង​យន្ត​ហោះ។ ក្រុម​នេះ​បញ្ជាក់​ថា ការ​ធ្វើ​ដូច្នេះ​គឺ​មាន​ប្រសិទ្ធភាព​ក្នុង​ការ​គ្រប់​គ្រង​ថវិកា​ចំណូល ព្រម​ទាំង​មិន​រំខាន​ដេញ​តាម​ភ្ញៀវ​ទេសចរណ៍​ឲ្យ​មក​ទិញ​សំបុត្រ​ចូល​អង្គរ​វត្ត​ដូច​សព្វ​ថ្ងៃ​នេះ​ឡើយ៕

Copyright © 1998-2011 Radio Free Asia. All rights reserved.

វិបត្តិបណ្តាញខ្សែនាំភ្លើង

ពត៌មានពីមាតុភូមិ

បញ្ហាថាមពលអគ្គីសនី

វិបត្តិបណ្តាញខ្សែនាំភ្លើង

ខេមរជាតិ

បន្ទាប់ពីមានការរិះគន់ពីគ្រប់មជ្ឈដ្ឋានទៅលើការដែលយួនប្រើប្រាស់ «ថាមពលអគ្គីសនីខ្មែរ» ស្ទើរតែទាំងអស់នៅ «សេសានទី២» គេតាំងលើកយកបញ្ហាកង្វះខាតបណ្តាញខ្សែនាំភ្លើងមកធ្វើជាចំណោទម្តង! មានទឹកតែខ្វះពាងដាក់ ! ខ្មែរយើងច្រើននិយមនិយាយថា៖ «មានមាសខ្វះក្រដាស់ខ្ចប់» ! សូមកុំភ្លេចថា ខ្មែរយើងត្រូវការថាមពលអគ្គីសនីទូទាំងប្រទេស។ ដូច្នេះយើងត្រូវការផលិតបណ្តាញខ្សែនាំភ្លើងខ្វាត់ខ្វែងទូទាំងប្រទេស។​ ហេតុអីក៏មិនបង្កើតរោងចក្រសំរាប់ផលិតបណ្តាញខ្សែនាំភ្លើងរបស់ខ្មែរដាច់មុខតែឯងមួយទៅ? មានក្បួនមកពីណាបានជាក្រុមហ៊ុនរូយ៉ាលហ៊ានចែកភាគហ៊ុនរបស់ខ្លួនរហូតដល់ទៅ៥១%ទៅឲ្យក្រុមហ៊ុនយួន? តាមធម្មតា គេមិនដែលចែកភាគហ៊ុនរបស់ក្រុមហ៊ុនខ្មែរម្ចាស់ស្រុក ទៅឲ្យក្រុមហ៊ុនបរទេសណាមួយរហូតដល់ទៅ៥១%នោះទេ។ ជាពិសេសក្រុមហ៊ុននៃប្រទេសមួយដែលមានព្រំដែនជាប់ជាមួយខ្លួន។ ម្យ៉ាងវិញទៀត ធ្វើឲ្យប្រជាពលរដ្ឋយើងនៅតាមដំបន់អស់ទាំងនេះត្រូវខ្ចាត់ខ្ចាយនិង​ ថែមទាំងត្រូវគេធ្វើបាបថែមទៀត។ នេះយើងមិននិយាយអំពីបរិដ្ឋានដែលត្រូវខូចខាតឥតគណ​នាទៀតផង។ ខាងក្រោមនេះ យើងនិងលើកយកមកជូននូវអត្ថបទមួយ ចុះផ្សាយក្នុងកាសែត ភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍ ស្តីអំពី ៖ ១/. វិបត្តិលេចឡើងអំពីការប្រើប្រាសដំឡៃអគ្គីសនីនៅទំនប់ទន្លេសេសានទី២ និង ទី២/. ស្តីអំពីសារៈសំខាន់នៃដំឡៃអគ្គីសនីពាក់ពាន់ជាមួយការអភិវឌ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ចជាតិ កម្ពុជាយើង។

Nouvelles de la Patrie

Problème énergie électrique,

une question de réseaux de lignes à

 haute tension ?
Devant les critiques nombreuses venant de toute part contre l'utilisation de la presque la totalité de la production de "notre" l'électricité de Sesan 2 par le Vietnam, on avance le manque de réseaux de lignes à haute tension ! Il y a de l'eau, mais il n'y a pas de récipients pour l'utiliser ! Les Cambodgiens disent "Nous avons de l'or, mais il manque du papier pour l'envelopper !" Le Cambodge a besoin d'électrifier tout le pays, donc la nécessité de construire des lignes à haute tension un peu partout dans le pays. Pourquoi ne pas créer une société cambodgienne spécialisée dans ces constructions ? Pourquoi Royal Group a accepté de donner à la société vietnamienne 51 % du capital ? Est-ce conforme à la législation cambodgienne ? On ne donne jamais à une société étrangère 51 % du capital d'une société travaillant au Cambodge ! Surtout pour une société appartenant à un pays ayant une frontière commune avec le Cambodge ! D'autre part nos compatriotes de la région qui seront déplacés et maltraités, sans compter les énormes dégâts environnementaux ! Nous reproduisons ci-dessous deux articles de Phnom Penh Post concernant : 1/ le problème de l'utilisation du coût de l'électricité du barrage de la Sesan 2. et 2 / De l'importance du coût de l'électricité pour notre développement économique;

1 / Electricity a matter of transmission

Friday, 03 June 2011 15:00
Steve Finch Phnom Penh Post
AMID the debate over hydropower and whether Cambodia should follow a similar path to neighbouring Laos by exploiting its river systems there is one point that government officials, environmentalists and the private sector all seem to agree on – this country needs electricity.
On the surface then, government confirmation this week that the Lower Sesan 2 Dam will export electricity to Vietnam would appear to be against this goal. After all, with some of the lowest rural electrification rates in the region (only North Korea, East Timor and Afghanistan rank lower), why would Cambodia export to Vietnam?
The key problem remains electricity transmission and the costs involved. For the project to be economically viable, developers Electricity of Vietnam International (EVNI) and the Royal Group would appear to have two choices. They could sell the electricity within Cambodia which would require the development of expensive transmission lines and almost certainly funding from third parties.
Or, the two companies could export to neighbouring Vietnam, which has a well-developed grid by comparison. According to the limited information we have on this project so far, it seems the project will attempt to do a combination of both.
Danh Serey, deputy director of the Environment Impact Assessment Department at the Ministry of Environment, gave perhaps the clearest official insight on Tuesday during a conference on the project held in Phnom Penh: “Only the left-over electricity from the use of local people will be sold to Vietnam,” he said.
Without knowing how much will remain in Cambodia, it remains impossible to weigh the domestic costs and benefits of the project. Mark Hanna, chief financial officer of the Royal Group, did not respond to emailed questions on the issue yesterday; neither did Vietnamese Embassy spokesman Le Minh Ngoc.
According to a 2009 study by Ian Baird, a researcher at the University of Michigan in the United States, the Lower Sesan 2 Dam promises to do considerable harm to fish stocks by blocking key tributaries of the Mekong River, the Sesan and Sre Pok. Meanwhile, the benefits remain less clear.
“There are a lot of questions from the business side of things,” Baird told The Post yesterday.
For some time now the government and a host of businesspeople have publically stated that Cambodia’s hydropower trade-off will give the country an improved source of lower-cost electricity with which to boost rural development and key sectors of the economy including agriculture.
We have been told these benefits will outweigh the associated environmental and socio-economic costs of dam construction.
If this is indeed the case, then surely there needs to be some explanation as to how, and how much, electricity will be delivered within Cambodia. Unfortunately, unless the necessary transmission lines are put in place, the reality would appear to be not very much

2 / Kampot province dam will help with power problem

Friday, 03 June 2011 15:00 Phnom Penh Post

May Kunmakara
CAMBODIA faces a shortage of electricity, but a hydropower project in Kampot province could help alleviate these concerns when it comes fully on line later this year, according to business people.
Construction of the Kamchay Hydropower Plant had largely wrapped up but work was continuing on connecting the project to the Electricitie Du Cambodge-run national grid, Kim Sovan, a representative of the Sinohydro Kamchay Hydroelectric Company said.
“We have already completed our project here, and we will start our operations by December of this year,” Kim Sovan said yesterday.
The US$280 million project, consisting of three separate hydropower plants, is being built by the Sinohydro Kamchay Hydroelectric Company on the Kamchay River.
The project will be able to generate about 194 megawatts of electricity a year once it comes on line.
The first phase of the project, completed in 2009, is producing about 10 megawatts of electricity a year.
Business leaders yesterday expressed their support for increased domestic electricity generation, saying it would reduce the cost of doing business in Cambodia.
“Of course we appreciate receiving more supply. We still have a shortage of power for production,” Garments Manufacturers Association in Cambodia secretary-general Ken Loo said.
“We see that the power supply situation is much improved on before, but now it is not at 100 per cent.”
Electricity generation is a major concern for the garment industry at present.
Ken Loo said Cambodia’s garment factories faced higher electricity costs than those in neighbouring countries.
This translated to higher operational costs. Insufficient power in much of the country also meant factories were generally located in Phnom Penh.
“Every factory has its own generator, but they don’t want to use them because of the cost,” he said. “They need more power from the state.”
Cambodia Chamber of Commerce director-general Nguon Menh Tech said increasing the availability of electricity would lead to increased investment.
“It could help us attract more investment, because the lack of electricity supply is a main concern,” he said.
Commerce Minister Cham Prasidh told The Post last week that electricity generation was a handicap compared to neighbouring countries, but would be solved as more projects came on line.
“I believe that in less than five years, everything will be almost on par [with Cambodia’s neighbours]. That means we will no longer be under a handicap compared with our neighbours,” he said.
Ith Praing, Secretary of State of Ministry of Mine and Energy, could not be reached for comment yesterday.

L'Indépendance énergétique

ពត៌មានពីមាតុភូមិ

តើដល់ពេលណាទើបខ្មែរឯករាជផ្នែកថាមពល

ជាពិសេសថាមពលអគ្គីសនី?

ខេមរជាតិ

ជាអាទិ នៅផ្នែកខាងកើត រហូតមកទល់ភ្នំពេញ ខ្មែរយើងទិញអគ្គីសនីពីយួន ។​ ចំណែកខាងលិច រួមទាំងខែត្រសៀមរាបរហូតមកដល់ពោធិសាត់ យើងទិញអគ្គីសនីពីសៀម ។ ខ្មែរយើងទិញអគ្គីសនីពីគេថ្លៃបីដងលើសពីដំឡៃនៃអ្នកជិតខាង កត្តាមួយញ៉ាំងឲ្យដំឡៃឥវ៉ាន់ទាំង ឡាយថ្លៃលើសពីដំឡៃដែលផលិតនៅប្រទេសជិតខាងយើង ដែលជាហេតុមួយមិនអាចអនុញ្ញាតឲ្យយើងប្រណាំងប្រជែងដណ្តើមទីផ្សារជាមួយគេបានឡើយ ។ ព្រោះហេតុដូច្នេះហើយបានជាយើងចាំបាច់ត្រូវនាំឥវ៉ាន់បរទេសចូល ជាជាងផលិតខ្លួនយើង។ ដូច្នេះ កូនខ្មែរត្រូវវេចបង្វេចទៅស៊ីឈ្នួលគេនៅប្រទេសគេ ជាពិសេសគឺប្រទេសជិតខាងយើង។ ជាកត្តាមួយដែលយើងជួយជំ រុញសេដ្ឋកិច្ចប្រទេសជិតខាងទាំងនេះឲ្យកាន់តែរីកចំរើនថែមទៀត។ ជាហេតុមួយដែលបណ្តាលឲ្យខ្មែរយើងគ្មានការធ្វើ ហើយគេបែរជានាំគ្នាត្មះតេះដៀលខ្មែរយើងថាខ្មែរខ្ជិលច្រអូសមិនចេះធ្វើការពុំនោះសោតធ្វើការមិនគ្រប់គ្រា ន់ទៅវិញ!

យើងសូមលើកអត្ថបទខាងក្រោមមួយមកជូន ។​ អត្ថបទនេះសរឲ្យឃើញថា តើយួនមកប្លន់យកសម្បត្តិថាមពលអគ្គីសនីយើងដូចម្តេចខ្លះ!!!

និយាយរួម ភាពទន់ខ្សោយរបស់យើង ជាពិសេសគឺភាពខ្ញុំគេដែលខ្មែរយើងកំពង់រស់នៅ សព្វថ្ងៃបណ្តាលមកតែពីកត្តាវិជ្ជមានតែមួយគត់គឺភាពអវិជ្ជា។ មិនមែនការហារមាត់ដេកចាំ តែ អំណោយឬការរត់តត្រុកទៅតាមសុំទានជំនួយគេពីពួកប្រទេសមហាអំណាចឈ្មោះថាយើងចេញផុតពីទាសភាពដូចសព្វថ្ងៃនោះទេ។ ពោលគឺយើងគប្បីត្រូវបណ្តាក់វិនិយោគទុនឲ្យបាន ច្រើនជាអតិបរិមាទៅក្នុងវិស័យសិក្សាធិការជាតិ ក្នុងវិស័យសិក្សាធិការភាសាជាតិ ភាសាកំណើ តដែលជាភាសាមត៌កដូនតាយើង នៅតាមគ្រប់មហាវិទ្យាល័យនិងសកលវិទ្យាល័យ ជាពិសេស នៅតាមផ្នែកវិទ្យាសាស្រ្តនិងបច្ចេកទេស។ នៅលើបញ្ហានេះ ជនរួមជាតិយើងនៅបរទេសត្រូវមាន តួនាទីទទួលខុសត្រូវមួយផ្នែកធំ។ ជាអាទិ វប្បធម៌មួយមិនអាចមានអនាគតទៅបានឡើយ ដរាបណាគ្មានការទ្រទ្រង់និងការចូលរួមពីអក្សរនិងភាសាកំណើតរបស់ខ្លួន។តើសព្វថ្ងៃនេះនៅ ទី ក្រុងភ្នំពេញយើង អក្សរនិងភាសាខ្មែរមិនមែនកំពុងតែអន់ថយពុំនោះសោតរលប់បាត់បន្តិច

ម្តងៗ ពីទស្សនីយភាពដែលជាសោភ័ណភាពនិងសំរស់របស់ទីក្រុងយើងទេឬ?

ជាការសំខាន់ណាស់ដែលខ្មែរយើងត្រូវរកចំឡើយទៅនឹងសំនួរដូចតទៅ ៖

១/. តើអ្នកណាដែលជាម្ចាស់ទុនចាក់វិនិយោគដ៏សន្ឋឹកសន្ឋាប់មកសង់សំណង់ខ្សែអគ្គីសនីយកភ្លើងពីយួនមកលក់រហូតដល់ភ្នំពេញ?

២/. តើអ្នកណាដែលជាម្ចាស់ទុនចាក់វិនិយោគមកសង់សំណង់ខ្សែអគ្គីសនីនាំយកភ្លើងពីសៀមមកលក់ដល់សៀមរាបនិងពោធិសាត់?

Quand le Cambodge aura son indépendance en énergie, en particulier en énergie électrique ?

Déjà l'Est du Cambodge, y compris Phnom Penh utilise l'électricité vietnamienne et l'Ouest y compris Siem Reap l'électricité thaïe. Les Cambodgiens paient trois fois le prix chez nos voisins. Ainsi nous contribuons à enrichir nos voisins et en plus ce qui rend nos produits plus chers que chez nos voisins, donc moins compétitifs. Ce qui fait que nous importons énormément de produits venants de nos voisins ! C'est une autre contribution pour enrichir nos voisins. Après on dit que les Cambodgiens ne travaillent pas assez ! Nous diffusons ci-dessous un article qui montre que le Vietnam vient piller notre richesse en énergie électrique !

Notre infériorité fondamentale réside dans notre ignorance. Ce n'est pas courir après les aumônes des grandes puissances que nous pouvons sortir de notre dépendance ! C'est investir massivement dans l'enseignement dans la langue de nos ancêtres, la langue du peuple, et plus particulièrement dans toutes les universités plus particulièrement scientifiques et techniques. Sur cette question nos compatriotes à l'étranger ont une responsabilité particulière. Une culture sans le support de la langue matérialisée par son écriture. Déjà à Phnom Penh, il y a de moins en moins d'écrits en caractères cambodgiens !

Il est aussi important de répondre aux questions suivantes :

Qui finance et qui construit les lignes à haute tension en provenance du Vietnam jusqu'à Phnom Penh ?

Qui finance et qui construit les lignes à haute tension en provenance de la Thaïlande jusqu'à Siem Reap ?

Phnom Penh Post

Electricity for Vietnam

Wednesday, 01 June 2011 15:03

Adam Miller and Phak Seangly

An official from the Ministry of Environment admitted yesterday that electricity generated from the controversial Lower Sesan 2 Dam, a project touted as ensuring cheaper energy prices in Cambodia, would be exported to Vietnam.

The admission, made at an NGO-led workshop held with indigenous community representatives in Phnom Penh, came after a United States-based fisheries expert and consultant for conservation group International Rivers estimated that only about 1 percent of the dam’s capacity would be used locally, with the rest being sold to Cambodia’s eastern neighbour.

The proposed US$816 million, 400-megawatt dam is set to begin construction later this year in Stung Treng province by the Cambodia-Vietnam Hydropower Company, a joint venture that is 51-percent owned by the EVNI Joint Stock Company of Vietnam and 49-percent owned by local conglomerate the Royal Group.

Prach Sun, a secretary of state for the Ministry of Environment, initially said yesterday that the potential of the Lower Sesan 2 Dam to fulfill local energy needs outweighed the environmental and social damage it may inflict on indigenous communities.

“The development of the Lower Sesan 2 Dam will have some effects on natural resources, but electricity is the most important resource for the country and we must ensure the development of hydroelectric dams will be achieved,” he said at the event, which was attended by over 60 villager representatives from Rattanakiri and Stung Treng who say they will be affected by the project.

“The relocation of people and the price of electricity decreasing will contribute to the development of the country,” Prach Sun said.

Danh Serey, deputy director of the Environment Impact Assessment department at the Ministry of Environment, echoed these comments, stressing the need for increased energy supplies in Cambodia.

“Cambodia needs electricity, we need to develop electric areas, and hydropower is much better than other sources – this is why the Lower Sesan 2 Dam is so important,” he said.

Yet the forum took an unexpected turn when fisheries expert and NGO consultant Ian Baird said that there was no evidence to support the claims that the electricity generated would be used in Cambodia.
“The plan of the company is to export all of this electricity to Vietnam,” he said.

“So I don’t know why we are talking about this [electricity] as being used in Cambodia,” he said, adding that Cambodia will be unable to even make use of the 400MW of power from the project without a national electrical grid. “This is not about electricity for Cambodia. It is not about reducing the cost of electricity in Cambodia,” Baird said. “They are trying to maximise their profit. It’s not for the benefit of the country – these are private companies.”

The comments prompted one representative from the Ministry of Environment to quickly change his stance.

Danh Serey later claimed that exporting the electricity to Vietnam was the second step of the process, after the energy needs of local communities in northeast Cambodia had been met.

“The Ministry of Environment has observed the situation closely. Only the left-over electricity from the use of local people will be sold to Vietnam,” he said following the event.

Baird said only a miniscule amount of the energy generated would be used locally.

“Maybe a very small amount of electricity they might use around Stung Treng, but it would be less than 1 percent,” he said, adding that the province could likely all be powered off of only 1MW of energy.

“It’s obvious the power is not for Cambodia because there is too much and there is no way to distribute it,” he said.

“The question is, what benefit is Cambodia getting? What is the Cambodian government getting in terms of taxes or concession fees?” he continued.

Royal Group Chairman Kith Meng declined to comment, referring questions to the Ministry of Industry, Mines and Energy. Royal Group chief financial officer Mark Hanna could not be reached for comment yesterday.

In a statement released in April, Kith Meng said that the project “will contribute greatly to the continued economic development of Cambodia, ensuring a reliable, moderately-priced supply of electricity”.